O kadar çok sevdim ki tanıtmak için sabırsızlanıyorum. Helen Garner’dan okuduğum ilk kitap MİSAFİR ODASI. Bu kitabın benim için anlamlı olan bir yanı daha var o da hediye olması. Sevgili hocam Nalan Barbarosoğlu okuyordu “Dilek bu kitabı mutlaka okuman lazım” dedi ve iki gün da sonra ödünç vereceği kitap ıslandığı için bana yenisi alıp hediye etti. Zaten hep güzel kitaplar hediye eder. Hayatımda kitapları hazine bulmuşçasına beni mutlu eden, zenginleştiren iki kişi var: Biri kızım Zeynep, diğeri Nalan hocam. İyi ki varlar. Yaşasın kitap dostluğu.
Misafir Odası adından anlaşılacağı üzere bir misafir ekseninde geçiyor. Altmışlı yaşlarındaki Helen (otobiyogrofik bir öykü) onbeş yıl önce ayrıldığı eşi aracılıyla tanıştığı ve can dostu olan Nicola’yı evinde üç haftalığına misafir ediyor. Bu bir bakıma emrivaki bir misafirperverlik durumu oluşturuyor. Çünkü arkadaşı kanser ve tıp dışındaki tedavi yöntemlerinin (c vitami kürü, ozon, kupa tedavisi gibi) denendiği bir kür için Hel (Helen)in evine konuk olmak için izin istiyor. Hel onu havaalanında torunuyla karşılıyor. Torunu ona çok düşkün ve kızının ailesi hemen kapı komşusu. Nicola’nın misafir odasına yerleşmesiyle yaşamında her şey değişiyor. Öncelikle zayıf bağışıklık sistemi nedeniyle ailesinden uzak durmak zorunda kalıyor. Bu en çok küçük torununu üzüyor. Sonrasında arkadaşını bu şekilde görmek, zorunlu ihtiyaçları (gece boyunca sürekli terlemesi nedeniyle üç-dört kez üstünü değiştirmesi, tuvaletini yapamadığı için ya da mide bulantısı nedeniyle ona çözümler üretmek durumunda kaldığı için) karşılamaya çalışmak altmışlı yaşlarındaki bir insana ağır geliyor. Ama asıl önemlisi Nicola’nın onu saçma sapan tedavi yöntemine ikna eden, binlerce dolarını alan adamlara inancı ve sürekli sakin bir şekilde gülümsemesi.
Neden bu kadar etkilendim? Bu sade ama ustalık gerektiren güçlü anlatının içinde dostluk, samimiyet, öfke, aile ilişkileri, inanç, ölüm kavramını kabullenme ya da reddetme, ilişkilerde sahtekarlık yerine dürüstlüğün önemi gibi onlarca başlık buldum da ondan. Üstelik yazar Avusturalya’lı dolayısyla metin o toplumun insanlarına yönelik olmasına rağmen sanki Hel benim karşı komşum Ayşe ablaydı. İnsan duygularının ve yaşantılarının bu kadar sınır tanımaz oluşundan etkilendim. Ve tabi altını çizdiğim çok cümle oldu.
Tezgahın üstünde oturduğumuz yerde iki büklüm haldeydik. Beni böyle güldürdüğü için öyle seviyordum ki onu! Tanıdığım en kendini önemsemeyen, en iyi kalpli, fesatlıktan en uzak insandı. Dünyayı onsuz düşünemiyordum. Kabullenmeye yanaşmasada da evi artık ulaşılmazdı onun için. Biri onu sırtında taşımadığı sürece bir daha evine gidemeyecekti… syf.39
Tabi metnin bu kadar akıcı olmasında türkçeye kazandıran kişinin de etkisi var. Çeviriyi Roza Hakmen yapmış. Bugüne kadar Proust, Cervantes, Henry James, Alice Munro gibi pek çok yazarın eserini türkçeye dönüştürmüş kişi. Bu metin onun elinden geçtiği için şanslıyız sanırım.
Yazarın yine Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan “Çocuklar İçin Bach” isimli bir kitabı daha var. Hemen sipariş listeme ekledim. Bu yazar ne yazdıysa okunur. Öyle hissediyorum.
Başını bir yana eğip gülümsedi bana. “Vay canına, tıpkı anneme benziyorsun” dememek için kendimi zor tuttum. Aramızda bu cümle iltifat sayılmazdı. syf.56
Bir sevdiğini ölüme yolculamak kolay değil…
Saat onda son kez eve döndüğümde uzun bir süre kapısının önünde durup yavaşça, horlayarak nefes alışını dinledim. Yakında bir gün nefesler kesilecekti. Giderken yanında olacak mıydım? syf.90
Hiçbir şey öyle rastgele olmuyor. Yazımı tamamlamadan önce biraz Helen Garner hakkında bilgi vermek isterim. 1942 Avusturalya doğumlu. Melbourne Üniversitesi’nde İngilizce ve Fransızca okumuş. Mezun olduktan sonra öğretmenlik yapmış. Roman, öykü, deneme, senaryo, günlük türlerinde eserler vermiş, bir çok ödülün de sahibi.
Bu kitabı herkesin okumasını çok arzu ederim. Nuray Önoğlu’nun dediği gibi: Okuyun duacım olursunuz.
KÜNYE
KİTABIN ADI: MİSAFİR ODASI
YAZAR: HELEN GARNER
YAYINEVİ: YAPI KREDİ
ÇEVİRİ: ROZA HAKMEN
YAYIN YILI: EYLÜL 2021
SAYFA SAYISI: 108