Çok etkileyici kısa bir roman Köpek. Yazarının ve kahramanın kadın olması, anlatılan hikâyenin annelik meselesini irdelemesi belki de benim daha fazla etkilenmiş olmama neden olmuştur. Ancak okuduktan sonra yaptığım araştırmalarda gördüm ki benzer duyguları tüm okuyucularda oluşturmuş.
Köpek, yazar Pilar Quintana’nın türkçeleştirilmiş ilk romanı. Novella demek daha doğru olacak çünkü kısa bir roman. Romanı usta işi bir yemek olarak da nitelendirendirebilirim. Etkileyici lezzetin oluşmasında her şeyin tam miktarında kullanılmış olmasının önemi büyük bana göre. Örneğin tasvir var ama ağdalı klasik roman tasviri değil bunlar. Okurken gözünüzün önünde capcanlı bir fotoğrafın oluşmasını sağlayacak kadar kısa ve net tasvirler. Burada bir de ipucu vereyim burada doğa hiç alışık olmadığınız bir varlığa dönüşüyor. Romanın yaşayan bir karakteri halinde işleniyor. Ancak iyi huylu bir karakter olduğunu söyleyemem.
Köpek, ingilizceye The Bitch (Kaltak) ismiyle çevrilmiş. Orjinal adı ise “La Perra” ve bu kelimenin İspanyolca’da iki anlamı var: dişi köpek ve -argoda- fahişe. Romanı okuduktan sonra bunu öğrendim. Başında bilseydim okuma şeklim farklı olurdu diye düşündüm. Çünkü orjinal isimle sanki her şey daha bir yerli yerine oturuyor. (Romanı okumayanlar için bir not: romanın ortalarına doğru ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.) Annelik teması üzerinden insan ruhunun karanlık bölgelerinde dolaşan etkiliyeci bir anlatıya konuk oluyor, kendinize sorular yöneltip, bolca düşünüyorsunuz.
Kitap kulübümüzün 2022 – 2023 yılı açılış kitabı olan Köpek ile ilgili bir arkadaşım yazarın ingilizce yaptığı röportajı dinlemiş ve toplantımızda bize alıntılar yapmıştı. Yazar o söyleşide romanın geçtiği bölgeye yaptığı geziden bahsetmiş. Belirtilen bölgenin siyahilerin yaşadığı bir yer olduğunu ve aynı romandaki gibi yaşamak için zor -neredeyse imkansız- koşullara sahip olduğunu üstelik hükümetin özellikle oralara yatırım yapmadığından bahsetmiş. Gezi sırasında gördüğü bir ölü köpeğin kısa bir süre sonra ortadan kalkması ve çevredekilerin akbabalar tarafından yendiği söylemesi üzerine bu romanın temeli zihninde filizlenmeye başlanmış. Aynı zamanda kitapta geçen kocasını öldürüp kaplanlara yediren kadın hikayesinin de birebir yaşanmış bir olay olduğunu da belirtmiş yazar.
Araştırmalarım sırasında Hürriyet Gazetesi’nde 1 Nisan 2022 tarihinde Burak Göral imzalı bir yoruma rastgeldim, şöyle diyor: “Kadın yazarların annelik üzerinden insanoğlunun karanlık bölgelerinde dolaştığı eserler giderek daha çarpıcı bir hale geliyor sanki. Samatha Schweblin’in Kurtarma Mesafesi, Elena Ferrente’nin Karanlık Kız’ı da Pilar Quintana’nın Köpek’i ile çakışıyor. bir noktada. Duygusal olarak yoğun bir anlatımla yazdıkları gibi, başkaharamanları olan annelerin gergin ruh halleri erkek okuyucuları dahi yakalayan, köşeye sıkıştıran bir karanlığa işaret ediyor. Dünyada insanın bencillik ve ego konusunda geçirdiği en büyük test, ebevyn olmaktır. Ya da bir yavrunun sorumluluğunu almak…” Ben roman üzerinden yapılan bu tespiti çok haklı buldum. Sizlerle de paylaşmak istedim.
Köpek hiç beklemediğiniz bir sonla bitiyor onu da söyleyeyim. Başladığı tempoda ilerlemiyorum. Karakterin yolculuğu üzerine bir şeyler okuduysanız ya da okuduğunuz romanlarda karakterin değişimini hiç takip ettiyseniz bu anlatıda doruğa çıktığını göreceksiniz. Bu haliyle de okuyucusunu hayran bırakan bir kurgu metin olduğunu söyleyebilirim.
Son olarak ben bu romanı ilk kez Ahmet Büke’nin instagram hesabında görmüştüm. Hayranlıkla tavsiye etmiştim. Sonra kitap kulübümüzün listesine aldık, okumak için sabır ve heyecanla bekledim. Beklediğime de değdi. Pilar Quintana değerli bir yazar. Diğer eserlerinin de bir an önce türkçeleştirilmesini diliyorum.
Keyifli okumalar,