Yine harika bir kitapla karşısınızdayım. Arkadaşlarımla birlikte okuduğum, üzerinde uzun uzun konuştuğumuz bir ilk gençlik romanından bahsedeceğim. Uçabileceğini Hayal Eden Tavuk bir fabl gibi okunabilecek, günümüz yaklaşımıyla bakıldığında fantastik kurgu olarak nitelendirilecek bir hikâye. Hayvanlar kişileştirilmiş. Onların yaşadıkları ve duygu durumları üzerinden, kişisel ve toplumsal değer yargıları ortaya konuyor.
Kitabın yazarı Güney Kore’li Sun-Mi Hwang. Çocuklar ve yetişkinler tarafından okunan kırktan fazla kitabı var. Yazarın ilginç bir hayat hikâyesi var. Fakirlik nedeniyle ortaokula devam edememiş. Öğretmeni ona sınıfın anahtarını vermiş. Böylece derslere giremese de istediği zaman sınıfa girip kitap okumuş. Sonraları dışardan liseyi bitirmiş. Üniversitede yaratıcı yazarlık okumuş ve yüksek lisans yapmış. Yazarın Uçabileceğini Hayal Eden Tavuk’u türkçeye kazandıran yayınevinden bir de Kiraz Tepesindeki Mucize isimli kitabı da var. Kitap ingilizceden dilimize çevrilmiş.
Bu kısa roman her ne kadar genç kategorisinden yayınlanmış olsa da büyüklerin için de önemli mesajlar taşıyor. Düz bir metin gibi okunabilir elbette ancak katmanları olan bir anlatı sunuyor. Örneğin ben başından itibaren bir vejetaryen gözüyle, hayvanlara yapılan eziyeti düşünerek okudum. Neden mi? Hemen burada kitabın konusundan bahsedeyim o halde:
Kitapta Filiz adında bir tavuğun hikâyesi anlatılıyor. Bu tavuk uzun zamandır bir çiftlikte yaşıyor. Bu tavuğun çiftlikteki görevi emir üzerine yumurtlamak. Her yumurtası altından alınıyor ve pazara satılmaya götürülüyor. Filiz’in en büyük hayaliyle kuluçkaya yatmak. (Burada kapaktaki başlıkla ilgili bir sıkıntı olduğunu düşünebilirsiniz. Çünkü gerçekte Filiz’in uçakla ilgili bir derdi yok. O sadece anne olmayı düşlüyor. İşte kitabın katmanlı yapısı da burada ortaya çıkıyor çünkü ‘uçmak’ aslında özgürlük yerine kullanılan bir metafor.) Filiz her sabah çiftliğin kapısından dışarda özgürce dolaşan hayvanları izler, bir gün kaçıp özgür olmayı, kendi yumurtasına kuluçkaya yatmayı düşler. Sonunda kaçar, hatta kuluçkaya da yatar ama bu yumurta kendi yumurtası değildir. Macera da buradan sonra başlar.
Kurallarla örülü bir toplum yapısı bu hikâyede çiftlikle anlatılır. Dış dünyadan korunan, kendi içinde katı kuralları olan, hiyerarşik bir düzen vardır orada. Kendilerinden olmayanı dışlayan, ötekileştiren, varlığını bile kabul etmeyen bir düzen. Öte taraftan sürekli dışardan bir güç tarafından da tehdit edilir.
Uçabileceğini Hayal Eden Tavuk, modern bir klasik olarak nitelendiriliyor. Kitabı okurken G.Orwell’in Hayvan Çiftliği’ni düşündüm. Orada da hayvanlar kişileştiriliyor, bir mücadeleye girişiyorlardı. Sonunda çıkılan yolda başta planlanandan çok daha farklı bir noktaya geliniyordu. Özgürlük mücadelesi yine kendi içlerinden bir diktatör çıkarmalarıyla son buluyordu. Bu hikâyedeyse başından itibaren çiftlikte, o küçük topluluk içinde türleri birbirinden ayıran kesin çizgiler var ve hiçbir canlı diğerine karşı anlayış taşımıyor, olanı biteni sorgulamıyor. Ancak kitapta güzel şeyler de oluyor, Filiz’in tüm aşalamalara karşı verdiği özgürlük mücadelesi ve kararlılığı bunlardan biri. Kendisine ait olmayan bir yumurtayı sahiplenmesi, çıkan yavruya annelik etmesi, canı pahasına onu koruması da öyle. Yine doğanın kendi içinde bir döngüsünün olduğunun işlenmesi, yaşam kadar ölümün de doğal bir süreç olduğunun işlenmesi de değerli.
Özellikle beğendiğim noktalar: Anne olmak isteyen ve özgürlük mücadelesine giren tavuğun isminin Filiz olması. Yeniden doğumu, her şeye rağmen yaşamın yeniden başladığını ifade etmesi.Yazarın bir kadın olması. Toplum baskısını cinsel kimliği üzerinden yaşamış ve edebiyatına yansıtmış olması. Dostluğun ve dayanışmanın türler üstünde bir değer olduğunun işlenmesi, benim en beğendiğim noktalar oldu.
Buraya kadar anlattıklarımla bu kitabı gençlik kitabından çok yetişkin kitabı olarak düşünebilirsiniz ancak eseri değerli kılan en önemli noktalardan biri de budur benim fikrimce. Okuyucu yaşına göre çıkarımlar elde edecektir.
Kitabın teknik özelliklerinden biraz bahsetmek gerekirse, ben tashih görmedim. Gayet temiz bir baskısı. Kapak tasarımı yazarın bu yayınevinden çıkan diğer kitabıyla da bütünlük oluşturacak bir grafik tarzda oluşturulmuş. Bölüm başlıklarında konuya uygun ikonlar yerleştirilmiş, onun dışında resim yok. Çevirisini de beğendim. Gerçi kendi dilinden birebir yapılsaydı nasıl olurdu merak etmedim değil.
Keyifle okuyun,
KÜNYE:
KİTABIN ADI: UÇABİLECEĞİNİ HAYAL EDEN TAVUK
YAZARI: SUN-MI HWANG
ÇEVİRİ: PINAR SAVAŞ
KAPAK: ESRA BURAK
YAYINEVİ: TİMAŞ GENÇ
BASIM YILI: 2022, 11.BASKI
SAYFA SAYISI:96